Σελίδες

Τρίτη 29 Δεκεμβρίου 2015

κάλαντα στην πόρτα μου, κι όχι μόνον εκεί ;)


 Ήρθε το Δωδεκάημερο,
 κλείσαν και τα σχολεία...

 κι από την παραμονή της του Χριστού Γέννησης,
 οι μικροί καλλικάντζαροι...

 ....ήρθαν στα σπίτια 
 κι ολοήμερα αναστατώνουν τους γονείς
 με τις σκανταλιές τους!!!



 Ευτυχισμένοι εκείνοι 
 που τα παιδιά τους 
 ξέρουν, αλλά και θέλουν, να λένε τα κάλαντα,
 και μπορούν τα στείλουν λίγο παραπέρα 
 να ταράξουν και κανένα γείτονα... 




 
 Εκείνος όμως, που ακούει τα περισσότερα,
 και τα πιο όμορφα κάλαντα,
 είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας,
 όπου τον επισκέπτονται οι πιο καλοί μουσικοί και χορωδοί, για να του τα πουν,
 κι έπειτα, για χάρη του, εκτελούν όσο πιο δεξιοτεχνικά μπορούν έναν χορό από την
 ιδιαίτερη πατρίδα τους. ( Μόνο η καρδούλα τους το ξέρει πόσο δύσκολο είναι πάνω σ' αυτά τα παχιά χαλιά!)

 Παρόμοια τιμή κι ικανοποίηση με τον Πρόεδρο, ένιωσα κι εγώ φέτος.
 Γιατί, την παραμονή, μαζί με τους μικρούς καλαντιστές,
 χτύπησε την πόρτα μου κι ο ταχυδρόμος και μου έφερε
 την κατάλληλη ώρα,
 ένα δεματάκι που περίμενα καιρό.

 Το εξώφυλλο γράφει
  " ΚΑΛΑΝΤΑ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ"
 Καλλιτεχνικό Εργαστήρι Ι.Ν.Αγίου Θεράποντα 
 Κ. Τούμπα Θεσσαλονίκης 


Θα είναι και για σας πολύ ευχάριστη έκπληξη, ακόμη κι αν δεν ασχολείστε με συλλογές ελληνικών καλάντων.
Το πρώτο που σε ξαφνιάζει είναι το ότι, δεν αποτελεί προϊόν εμπορίου.
Ακούς ωραίες φωνές παιδιών, αλλά και ενηλίκων μιας ευρύτερης γειτονιάς της συμπρωτεύουσας, με προγυμνάστρια την κα Μαρία Λαδά.
Πρόκειται για την αποτύπωση της αξιόλογης δουλειάς που γίνεται στο Καλλιτεχνικό Εργαστήρι του Αγίου Θεράποντα στην συμπρωτεύουσα, σε επιμέλεια του Γεωργίου Α. Πατρώνα, Ερευνητή, Καθηγητή και Ερμηνευτή Ψαλτικής. Ο ίδιος, εκτός του ότι, διευθύνει το Καλλιτεχνικό Εργαστήρι, και του ότι διδάσκει εκεί βυζαντινή μουσική, στην παραγωγή αυτή, συμμετέχει μαζί με το βυζαντινό χορό του "Ευδρομούντες", σε πέντε κάλαντα και έναν ύμνο.
Δική του πρωτοβουλία ήταν επίσης να συστήσει την ορχήστρα Ο.Κ.Ε.Μ.(Ορχήστρας Κοσμικής Ελληνικής Μουσικής) που αποτελείται από φοιτητές και αποφοίτους του Τμήματος Μουσικής Επιστήμης και Τέχνης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας (του μοναδικού πανεπιστημιακού τμήματος που παρέχει εξειδικεύσεις στα παραδοσιακά μας όργανα).  
Μέλη της ορχήστρας διδάσκουν αφιλοκερδώς στο εργαστήρι, ενώ για την παραγωγή του δίσκου ξαναγίνονται μια πλήρης και δεμένη ορχήστρα συνεχώς παρούσα, προκειμένου να συμπράξουν με τους μαθητές τους, δίνοντας μας καποιες από τις πιο ευχάριστες και έξυπνες ενορχηστρώσεις. 
 

Γνωρίζω πως είναι ωραίο να σας τα λέω, αλλά μόνο αν ακούσετε, θα καταλάβετε του λόγου το αληθές...


Δύο παραδείγματα μέσα από το cd 
(με την γνωστή ανάλυτική επεξήγηση by marron)

1) Ποντιακά κάλαντα Χριστουγέννων

Ο λαός στην μουσική ποιητική του παρουσιάζει το Χριστό ως ένα αστέρι που γεννιέται για να φέρνει χαρά στον κόσμο, κι ύστερα ως γενναίο παλικάρι που έπεσε θύμα απαγωγής σε σταυροδρόμι. 

--- Για όσους δεν τα έχετε ξανακούσει μια απόδοση στα κοινά ελληνικά 
 

    Ο Χριστός γεννήθηκε (κι έφερε) χαρά στον κόσμο, 
     να καλή σου ώρα, καλή σου μέρα, 
     να καλό μου παιδί, εχτές γεννήθηκε 

    Εχτές γεννήθηκε και στον ουρανό στάθηκε
     Τονε γέννησε η Παναγία τον ανέστησε η Αειπάρθενος.

    Καβάλησε χρυσό πουλάρι και κατέβηκε στο σταυροδρόμι
     στο σταυροδρόμι στο μυροδρόμι.
   
    Τον άρπαξαν οι χίλιοι και οι μύριοι Εβραίοι.

    Από τα άκρα του και την καρδιά του αίμα έσταξε, αλλά θυμός δεν φάνηκε.
    Όπου έσταξε σαν μύρο ήταν, σαν μύρο ήταν και ευωδία.

    Το μύρισε ο κόσμος όλος. Μύρισέ το και συ αφέντη,
    εσύ αφέντη, καλέ μου αφέντη.
  
    Ήρθαν του Χριστού τα παληκάρια και ψάλλουν στο νοικοκύρη
    νοικοκύρη και βασιλέα.

    Πήγαινε στο ράφι σου κι έλα στην πόρτα 
    δώσε μας χουρμάδες και φουντούκια
    Αν μας ανοίξεις, (θα έχεις) χαρά στην πόρτα σου.


--- Και στην αυθεντική διάλεκτο του Πόντου
  
 " Χριστός 'γεννεθεν, χαρά σον κόσμο
χα καλή ώρα , καλή σ' ημέρα
χα καλόν παιδίν, οψές γεννέθεν
οψές γεννέθεν. 
οψές γεννέθεν, ουρανοστάθεν
τον εγέννεσεν η Παναΐα
τον ανέστεσεν αει Παρθένος
αεί Παρθένος.

Εκαβάλκεψεν χρυσόν πουλάριν
κι εκατήβεν στο σταυροδρόμι
σταυροδρόμι και μυροδρόμι.
 και μυροδρόμι

άρπαξαν ατόν οι χίλιοι εβραίοι.
χίλιοι εβραίοι και μύριοι εβραίοι
χίλιοι εβραίοι και μύριοι εβραίοι
και μύριοι εβραίοι.

Ας σ' α ακρεντικά και ας σην καρδίαν
αίμαν έσταξεν, χολήν κ' εφάνθεν,
ούμπαν μύρος έσταξεν και μύρος έτον
μύρος έτον και ευωδία.

Εμυρίστεν ατ' ο κόσμος όλεν
για μυρίστ' ατό και σύ αφέντα 
συ αφέντα καλέ μου αφέντα
 καλέ μου αφέντα.

Ήρθαν του Χριστού τα παλικάρια 
και θημίζ ' νε το νοικοκύρη 
νοικοκύρη και βασιλέα
και βασιλέα.

Έβα ας σον ταρέζ κι έλα σην πόρταν
δος μας ούβας και λεπτοκάρυα
κι αν ανοίεις μας χαράν σην πόρτα σ'
κι  αν ανοίεις μας χαραν σην πόρτα σ'
χαρά σην πόρτα σ'



--- Και τώρα ακούστε το ηχητικό δείγμα από το cd που με εντυπωσίασε τόσο, 
από τις φωνές της Κυριακής Καλαϊντζίδου, μαθήτριας του Μουσικού Σχολείου Γιαννιτσών και του Αλέξη Στεφανίδη, καθηγητή ποντιακής λύρας στο Εργαστήρι. 
  Το μουσικό κομμάτι αρχίζει η ποντιακή λύρα με το ιδιαίτερο χρώμα της, και κατόπιν, παίρνει τη σκυτάλη ολόκληρη η ορχήστρα Ο.Κ.Ε.Μ. εισάγοντας ένα όμορφο βυζαντινότροπο μουσικό γύρισμα  που κυριαρχεί καθόλη τη διάρκεια. 
  Επίσης πολύ ενδιαφέρουσα ως ιδέα είναι η συνδρομή του βυζαντινού χορού  "Ευδρομούντες" που συνοδεύει στα ακροτελεύτια. Μας δίνει και μια φευγαλέα εντύπωση για το πως θα ήταν το ολόκληρο το τραγούδι δοσμένο από ανδρική χορωδία.

http://vod-new.sch.gr/asset/detail/e1sb6SlUeTB8CShZa6UGJ7WA/C6cVqQHQaIPJOiadRrmMvULL

   


2)  Πρωτοχρονιάτικα Παινέματα και Κάλαντα Πρωτοχρονιάς Χίου

 Το μουσικό κομμάτι έχει δύο μέρη.

--- Το πρώτο μέρος είναι τα παινέματα. 
Ξεκινά με αργή μελώδηση των δυο πρώτων στίχων των παινεμάτων που μοιράζονται οι δύο κορυφαίοι Εμμανουήλ Παπαδάκης και Γεώργιος Πατρώνας.
Ακολουθεί το καβάλι της Σταυρούλας Τρυφιάτη και στη συνέχεια η μουσική υπόκρουση της ορχήστρας. 
Για κάθε στίχο που λέει ο κάθε κορυφαίος, έχουμε άλλη μια παρόμοια αντιφωνική μελωδία με την οποία απαντά ο βυζαντινός χορός

Α' μέρος : Παινέματα 

Καλησπερίζω φέρνοντας αγέρα μυρωμένο
απ' τ' αφρισμένα κύματα χιλιοτραγουδισμένο
---
Σ΄αυτό το σπίτι που 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει 
Σ΄αυτό το σπίτι που 'ρθαμε πέτρα να μη ραγίσει 
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού χρόνια πολλά να ζήσει
Χρόνια πολλά να 'στε καλά κι εσείς και οι δικοί σας
χρόνια πολλά να 'στε καλά κι εσείς και οι δικοί σας
να ρθούνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας
να ρθούνε τα ξενάκια σας κι όλοι οι ναυτικοί σας
Σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη, ειρήνη, υγεία
σε όλους σας ευχόμαστε αγάπη, ειρήνη, υγεία
Καλή καρδιά, χαμόγελο και θεία ευλογία.
καλή καρδιά, χαμόγελο και θεία ευλογία. 

 
Το δεύτερο μέρος είναι τα κυρίως πρωτοχρονιάτικα κάλαντα.
Εδώ τραγουδούν όλοι μαζί δυναμικά και χωρίς διακοπή για απάντηση από την ορχήστρα.

Β΄ μέρος : Πρωτοχρονιάτικα Κάλαντα

Αρχιμηνιά κι αρχή χρονιά ψηλή μου δεντρολιβανιά
κι αρχή του Γεναρίου του Μεγάλου Βασιλείου
Βασίλη μ' από που 'ρχεσαι 
κι από που κατεβαίνεις και βαστάς ρόδα και ραίνεις
κάτσε να φας κάτσε να πιεις κάτσε τον πόνο σου να πεις
κάτσε να τραγουδήσεις και να μας καλωσορίσεις
κι έβγα κι έβγα να μας κεράσεις 
που να ζεις που να ζεις και να γεράσεις. 




Κάποιες τελευταίες πληροφορίες:
Το Καλλιτεχνικό Εργαστήρι του Ι.Ν.Αγίου Θεράποντα Κ.Τούμπας Θεσσαλονίκης λειτουργεί υπό την σκέπη του πατρός Ιακώβου Αθανασίου.

Επίσης τα μέλη της Ο.Κ.Ε.Μ. που συμμετέχουν στην προσπάθεια αυτή έιναι οι 
Παναγιώτης Αϊβαζίδης (κανονάκι), Γιάννης Κουμής (γκάιντα, νταούλι), Νεκταρία Μανανά (ούτι), Εύα Μισοκεφάλου (ούτι), Νεκτάριος Παπαγεωργίου (κλαρίνο), Βαγγελης Πετρινιώτης (μπουζούκι), Αλέξης Στεφανίδης (λύρα πόντου, κεμανέ, νταούλι, φωνή),  Σταυρούλα Τρυφιάτη (καβάλι).

Ο βυζαντινός χορός "Ευδρομούντες" αποτελείται από τους
Γεώργιος Πατρώνας (χοράρχης), Στέργιος-Στυλιανός Αλούρδας, Γρηγόριος Βογιατζής, Ιωσήφ Βογιατζής, Δημήτρης Δεληχριστάκης, Χαράλαμπος Ευθυμίου, Μιλτιάδης Ίτσιος, Απόστολος Ορτουλίδης, Ιωάννης Παντελίδης, Εμμανουήλ Παπαδάκης, Βασίλειος Πέρος, Ευάγγελος Πετρινιώτης.

 Υπενθυμίζω ότι το cd με τίτλο : «ΚΑΛΑΝΤΑ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ», κυκλοφορεί για κοινωνικό σκοπό και διατίθεται στον Ι.Ν.Αγίου Θεράποντα Κ.Τούμπα Θεσσαλονίκης (Αρτάκης 1, Τ.Κ.54454 Κάτω Τούμπα, Θεσσαλονίκη, Τηλ. 2310912151 email : kallitexniko.ergastirio@gmail.com )
  -----------------------------------------------------


 Αγαπημένοι φίλοι, 
πολλά με κράτησαν μακριά από εσάς και από το blog,

δεν μπορούσα να σας αφήσω έτσι όμως, μέρες που είναι...
ήθελα να σας ευχηθώ το κάτιτι μου
 λίγο πριν την εκπνοή του 
 κουραστικού, αλλά και διδακτικού '15...

Ελπίζω να απολαύσετε τις εορταστικές αυτές μουσικές όσο κι εγώ

Θα χαρώ πολύ με τα σχόλιά σας

Να είστε καλά!
Να έχετε μια καλή χρονιά!

 Σας ασπάζομαι, 
marron ;)